Dichondra: Sekret Pięknego Ogrodu w Polsce – Poradnik

Czy zastanawiałeś się kiedyś nad uprawą dichondry w swoim ogrodzie? Jako doświadczony ogrodnik, mogę Ci powiedzieć, że ta niezwykła roślina może być fantastycznym dodatkiem do Twojej zielonej przestrzeni. Dichondra nie tylko pięknie się prezentuje, ale jest też stosunkowo łatwa w pielęgnacji, jeśli znasz podstawowe zasady. W tym artykule podzielę się z Tobą moimi doświadczeniami i poradami dotyczącymi uprawy dichondry w polskich warunkach.

Dichondra – Kompleksowy przewodnik uprawy w Polsce

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak wzbogacić swój ogród o niezwykłą roślinę, która nie tylko pięknie wygląda, ale jest również łatwa w pielęgnacji? Dichondra może być odpowiedzią na Twoje poszukiwania. W tym obszernym artykule podzielę się z Tobą moją wiedzą i doświadczeniem w uprawie dichondry w polskich warunkach.

Wprowadzenie: Co to jest dichondra?

Dichondra to niezwykła roślina, która w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność wśród polskich ogrodników. Należąca do rodziny powojowatych (Convolvulaceae), dichondra jest niską, płożącą się rośliną, która tworzy gęsty, miękki dywan zieleni. Jej charakterystyczne, okrągłe liście przypominające kształtem monety, nadają jej wyjątkowy wygląd.

Pochodząca z cieplejszych regionów świata, dichondra zaadaptowała się do różnorodnych warunków klimatycznych, w tym do polskiego klimatu. Jej wszechstronność i łatwość uprawy sprawiają, że jest idealnym wyborem zarówno dla doświadczonych ogrodników, jak i dla osób stawiających pierwsze kroki w ogrodnictwie.

Wymagania glebowe

Skład gleby

Dichondra preferuje gleby lekkie, przepuszczalne i bogate w składniki odżywcze. Idealna gleba dla dichondry powinna składać się z:

  • 50% piasku
  • 30% torfu
  • 20% kompostu lub próchnicy

Taka mieszanka zapewnia odpowiednią cyrkulację powietrza i wody, co jest kluczowe dla zdrowego wzrostu rośliny. Pamiętaj, że dichondra nie lubi gleb ciężkich i gliniastych, które mogą prowadzić do zastoju wody i gnicia korzeni.

pH gleby

Optimalne pH gleby dla dichondry waha się między 6,0 a 7,0. Jest to zakres lekko kwaśny do neutralnego. Aby sprawdzić pH swojej gleby, możesz skorzystać z dostępnych w sklepach ogrodniczych testów glebowych. Jeśli pH Twojej gleby odbiega od optymalnego zakresu, możesz je skorygować:

  • Dla gleb zbyt kwaśnych: dodaj wapna ogrodniczego
  • Dla gleb zbyt zasadowych: dodaj siarki lub torfu

Pamiętaj, że zmiany pH gleby to proces powolny i powinien być przeprowadzany stopniowo, aby nie zaszkodzić roślinom.

Sadzenie i rozmnażanie

Liczba sadzonek

Ilość sadzonek dichondry, którą powinieneś posadzić, zależy od wielkości obszaru, który chcesz pokryć. Jako ogólną zasadę przyjmuje się, że na 1 m² potrzebujesz około 9-16 sadzonek. Gęstsze sadzenie przyspieszy pokrycie terenu, ale zwiększy również koszty początkowe.

Dobór gleby do sadzenia

Przygotowując glebę do sadzenia dichondry, pamiętaj o następujących krokach:

  1. Usuń wszystkie chwasty i kamienie z obszaru sadzenia
  2. Spulchnij glebę na głębokość około 15-20 cm
  3. Dodaj kompost lub dobrze rozłożony obornik, aby wzbogacić glebę w składniki odżywcze
  4. Wyrównaj powierzchnię grabi

Faza sadzenia

Najlepszym czasem na sadzenie dichondry w Polsce jest późna wiosna lub wczesne lato, gdy temperatura gleby osiąga stabilne 15-20°C. Oto kroki, które powinieneś podjąć podczas sadzenia:

  1. Wykop dołki o głębokości około 5 cm, zachowując odstępy 15-20 cm między roślinami
  2. Umieść sadzonkę w dołku, upewniając się, że korzenie są dobrze rozłożone
  3. Zasyp dołek ziemią i delikatnie uciśnij
  4. Podlej obficie, aby pomóc roślinie się zakorzenić

Po posadzeniu, utrzymuj glebę wilgotną, ale nie mokrą, przez pierwsze 2-3 tygodnie, aby pomóc roślinom się zaaklimatyzować.

Pielęgnacja

Używanie nawozów

Dichondra nie jest rośliną wymagającą intensywnego nawożenia, ale regularne dostarczanie składników odżywczych pomoże utrzymać ją w dobrej kondycji. Zalecam stosowanie zrównoważonego nawozu o proporcjach NPK 10-10-10 co 4-6 tygodni w sezonie wzrostu. Pamiętaj, aby zawsze stosować nawóz zgodnie z instrukcją na opakowaniu.

Dodatkowo, wczesną wiosną możesz zastosować nawóz bogaty w azot, aby pobudzić wzrost liści. Jesienią natomiast, zastosuj nawóz bogaty w potas, aby wzmocnić system korzeniowy przed zimą.

Ochrona przed szkodnikami

Dichondra jest stosunkowo odporna na szkodniki, ale czasami może być atakowana przez mszyce, przędziorki lub ślimaki. Oto kilka naturalnych metod ochrony:

  • Regularnie sprawdzaj rośliny pod kątem oznak inwazji szkodników
  • Używaj pułapek na ślimaki lub stosuj naturalne odstraszacze, takie jak piwo lub kawa
  • W przypadku mszyc, spryskaj rośliny roztworem wody z mydłem lub olejem neem
  • Zachęcaj naturalnych wrogów szkodników, takich jak biedronki czy jeże, do odwiedzania Twojego ogrodu
Sprawdź także:  Pomysł na Podjazd do Domu: 8 Niezwykłych Inspiracji!

Pamiętaj, że zdrowe rośliny są bardziej odporne na ataki szkodników, dlatego kluczowe jest utrzymanie dichondry w dobrej kondycji poprzez odpowiednie nawodnienie i nawożenie.

Woda w ogrodzie

Dichondra preferuje umiarkowane nawadnianie. Najlepiej podlewać ją rano, aby liście miały czas wyschnąć przed nocą, co zapobiega chorobom grzybowym. Oto kilka wskazówek dotyczących nawadniania:

  • Podlewaj głęboko, ale rzadziej, aby zachęcić korzenie do głębszego wzrostu
  • W okresach suszy zwiększ częstotliwość podlewania
  • Unikaj nadmiernego nawadniania, które może prowadzić do gnicia korzeni
  • Rozważ zainstalowanie systemu nawadniania kropelkowego dla efektywnego wykorzystania wody

Pamiętaj, że potrzeby wodne dichondry mogą się różnić w zależności od warunków klimatycznych i rodzaju gleby.

Współczynnik uprawy

Walory ekonomiczne

Uprawa dichondry może przynieść znaczące korzyści ekonomiczne. Oto kilka powodów:

  1. Niskie koszty utrzymania – dichondra wymaga minimalnej pielęgnacji po ustabilizowaniu się
  2. Oszczędność wody – w porównaniu do tradycyjnych trawników, dichondra wymaga mniej wody
  3. Redukcja kosztów koszenia – dichondra rośnie powoli i nie wymaga regularnego koszenia
  4. Potencjał sprzedaży – rosnąca popularność dichondry stwarza możliwości dla hodowców i sprzedawców roślin

Walory środowiskowe

Dichondra nie tylko przynosi korzyści ekonomiczne, ale także ma pozytywny wpływ na środowisko:

  • Zmniejszone zużycie wody w porównaniu do tradycyjnych trawników
  • Niższe zużycie paliw kopalnych dzięki ograniczonej potrzebie koszenia
  • Naturalne pochłanianie CO2, przyczyniające się do redukcji efektu cieplarnianego
  • Tworzenie mikrohabitatów dla pożytecznych owadów
  • Zapobieganie erozji gleby dzięki gęstemu systemowi korzeniowemu

Uprawa w różnych regionach Polski

Uprawa na północ

W północnej Polsce, gdzie klimat jest chłodniejszy i bardziej wilgotny, uprawa dichondry wymaga dodatkowej uwagi:

  • Wybieraj odmiany bardziej odporne na chłód
  • Zapewnij dodatkową ochronę przed mrozem w zimie
  • Uważaj na nadmiar wilgoci – zapewnij dobrą drenaż gleby
  • Rozważ uprawę w osłoniętych miejscach, chronionych przed silnymi wiatrami

Uprawa na południu

Na południu Polski, gdzie klimat jest cieplejszy i suchszy, dichondra może prosperować szczególnie dobrze:

  • Zapewnij regularne nawadnianie, szczególnie w okresach suszy
  • Stosuj mulczowanie, aby utrzymać wilgoć w glebie
  • Wybieraj odmiany odporne na upały
  • Zapewnij częściowy cień w najgorętszych godzinach dnia

Uprawa na wschodzie

We wschodniej Polsce, gdzie klimat jest bardziej kontynentalny, z zimniejszymi zimami i gorącymi latami:

  • Zapewnij dodatkową ochronę przed mrozem w zimie
  • Wybieraj odmiany odporne zarówno na mróz, jak i na upały
  • Monitoruj wilgotność gleby – może być potrzebne częstsze podlewanie w okresach suszy

Uprawa na zachodzie

W zachodniej Polsce, gdzie klimat jest łagodniejszy i bardziej wilgotny:

  • Uważaj na nadmiar wilgoci – zapewnij dobrą drenaż gleby
  • Monitoruj rośliny pod kątem chorób grzybowych
  • Wybieraj odmiany odporne na wilgoć
  • Rozważ uprawę na lekko podniesionych rabatach dla lepszego drenażu

Inspekcja rolnictwa

Rola inspekcji

Inspekcja rolnictwa pełni kluczową rolę w uprawie dichondry w Polsce. Jej główne zadania obejmują:

  • Kontrolę jakości sadzonek i nasion dostępnych na rynku
  • Monitorowanie występowania chorób i szkodników
  • Nadzór nad stosowaniem środków ochrony roślin
  • Edukację rolników i ogrodników w zakresie najlepszych praktyk uprawy

Jako hodowca dichondry, powinieneś być świadomy regulacji i zaleceń wydawanych przez inspekcję rolnictwa, aby zapewnić zgodność swojej uprawy z obowiązującymi normami.

Polityka rolna

Polityka rolna w Polsce, podobnie jak w całej Unii Europejskiej, ma istotny wpływ na uprawę dichondry. Oto kilka kluczowych aspektów:

  • Wsparcie dla zrównoważonych praktyk rolniczych
  • Promocja bioróżnorodności w rolnictwie
  • Regulacje dotyczące stosowania pestycydów i nawozów
  • Programy wsparcia dla młodych rolników i innowacyjnych upraw

Jako hodowca dichondry, możesz skorzystać z różnych programów wsparcia i dotacji, szczególnie jeśli stosujesz ekologiczne metody uprawy.

Życie w ogrodzie

Zachowania poboczne

Dichondra nie tylko pięknie wygląda, ale także przyczynia się do zwiększenia bioróżnorodności w ogrodzie. Oto kilka interesujących obserwacji:

  • Dichondra przyciąga pożyteczne owady, takie jak pszczoły i motyle
  • Może służyć jako naturalne siedlisko dla drobnych zwierząt, takich jak żaby czy jaszczurki
  • Tworzy mikroklimat, który może być korzystny dla innych roślin w ogrodzie
  • Jej gęsty system korzeniowy pomaga w zatrzymywaniu wody w glebie

Realizacja projektów ogrodowych

Dichondra oferuje wiele możliwości w projektowaniu ogrodów:

  • Może być używana jako alternatywa dla tradycyjnego trawnika
  • Świetnie sprawdza się jako roślina okrywowa pod drzewami i krzewami
  • Można ją wykorzystać do tworzenia zielonych ścian lub dachów
  • Jest idealna do wypełniania przestrzeni między płytami chodnikowymi

Przy planowaniu projektu ogrodowego z wykorzystaniem dichondry, pamiętaj o jej preferencjach dotyczących nasłonecznienia i wilgotności.

Sprawdź także:  Jak często podlewać pomidory? Odkryj sekret soczystych owoców!

Rozmowa z ekspertem

Rozwój rolnictwa

Aby lepiej zrozumieć perspektywy uprawy dichondry w Polsce, przeprowadziłem rozmowę z dr Anną Kowalską, ekspertką w dziedzinie rolnictwa zrównoważonego. Oto kluczowe wnioski:

  • Dichondra zyskuje na popularności ze względu na swoje niskie wymagania wodne
  • Badania nad nowymi odmianami dichondry odpornymi na mróz są obiecujące
  • Wzrasta zainteresowanie dichondrą jako alternatywą dla tradycyjnych trawników
  • Potrzebne są dalsze badania nad potencjałem dichondry w fitoremediacji

Perspektywy na przyszłość

Dr Kowalska wskazuje na kilka interesujących trendów w uprawie dichondry:

  • Rosnące zainteresowanie dichondrą w projektowaniu zielonych dachów
  • Potencjał wykorzystania dichondry w miejskich przestrzeniach publicznych
  • Możliwości rozwoju nowych produktów opartych na dichondrze, np. ekstraktów leczniczych
  • Wzrost popytu na dichondrę w kontekście adaptacji do zmian klimatycznych

Podsumowanie

Wnioski

Podsumowując, dichondra to wszechstronna i atrakcyjna roślina, która ma wiele do zaoferowania polskim ogrodnikom:

  • Jest łatwa w uprawie i wymaga minimalnej pielęgnacji
  • Doskonale adaptuje się do różnych warunków klimatycznych w Polsce
  • Oferuje liczne korzyści ekonomiczne i środowiskowe
  • Ma duży potencjał w projektowaniu nowoczesnych, zrównoważonych ogrodów

Wyciągnięte wnioski

Na podstawie przeprowadzonych badań i rozmów z ekspertami, mogę stwierdzić, że:

  • Uprawa dichondry w Polsce ma obiecującą przyszłość
  • Kluczowe jest dostosowanie metod uprawy do lokalnych warunków klimatycznych
  • Istnieje potrzeba dalszych badań nad nowymi odmianami dichondry
  • Edukacja ogrodników i rolników w zakresie zalet dichondry jest niezbędna

Dodatek

Czasami pozostające pytania

Mimo obszerności tego artykułu, mogą pojawić się dodatkowe pytania. Oto kilka z nich:

  • Jak dichondra radzi sobie z ekstremalnymi warunkami pogodowymi?
  • Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do uprawy dichondry w pobliżu innych roślin?
  • Jakie są długoterminowe efekty uprawy dichondry na strukturę gleby?

Słownik terminów

Dla lepszego zrozumienia tematu, warto zapoznać się z kluczowymi terminami:

  • Fitoremediacja – proces oczyszczania gleby lub wody przy użyciu roślin
  • Mulczowanie – pokrywanie gleby wokół roślin warstwą ochronną
  • pH gleby – miara kwasowości lub zasadowości gleby
  • Mikroklimat – klimat na małym obszarze, różniący się od ogólnego klimatu regionu

FAQ

1. Czy dichondra jest trudna w uprawie?

Dichondra nie jest trudna w uprawie, jeśli spełnione są odpowiednie warunki. Kluczowe jest zapewnienie jej właściwej gleby, odpowiedniego nawodnienia i ochrony przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi. Dichondra jest stosunkowo odporna na choroby i szkodniki, co czyni ją łatwą w pielęgnacji. Jednakże, jak każda roślina, wymaga pewnej uwagi i regularnej pielęgnacji, szczególnie w pierwszym roku po posadzeniu.

2. Czym różni się dichondra w Polsce od tej w innych krajach?

Różnice w uprawie dichondry w Polsce w porównaniu do innych krajów wynikają głównie z różnic klimatycznych i krajobrazowych. W Polsce, ze względu na chłodniejsze zimy, konieczne może być stosowanie odmian bardziej odpornych na mróz lub zapewnienie dodatkowej ochrony w okresie zimowym. Ponadto, w porównaniu do krajów o cieplejszym klimacie, okres wzrostu dichondry w Polsce jest krótszy, co może wpływać na tempo jej rozwoju.

3. Czy jest możliwe sadzenie dichondry w podcieniu?

Tak, jest możliwe sadzenie dichondry w podcieniu, ale wymaga to specjalnej opieki i ochrony. Dichondra preferuje miejsca słoneczne lub półcieniste, ale może rosnąć również w cieniu. W podcieniu roślina może rosnąć wolniej i mieć mniej intensywny kolor. Aby wspomóc jej wzrost w takich warunkach, należy zapewnić jej odpowiednio żyzną glebę, regularne nawożenie i uważać na nadmiar wilgoci, który może być problemem w zacienionych miejscach.

4. Jak często należy podlewać dichondrę?

Częstotliwość podlewania dichondry zależy od warunków klimatycznych, rodzaju gleby i etapu wzrostu rośliny. Generalnie, dichondra preferuje umiarkowane nawadnianie. W okresie wzrostu (wiosna i lato) podlewaj ją 1-2 razy w tygodniu, zapewniając głębokie nawodnienie. W okresach suszy może być konieczne częstsze podlewanie. Zimą ogranicz podlewanie do minimum. Zawsze sprawdzaj wilgotność gleby przed podlewaniem – powinna być wilgotna, ale nie mokra.

5. Czy dichondra jest odporna na mróz?

Odporność dichondry na mróz zależy od odmiany. Niektóre odmiany są bardziej odporne i mogą przetrwać temperatury do -10°C, podczas gdy inne są wrażliwsze na mróz. W polskim klimacie, szczególnie w chłodniejszych regionach, może być konieczne zastosowanie dodatkowej ochrony zimowej, takiej jak okrycie agrowłókniną lub grubą warstwą mulczu. Wybierając odmianę do swojego ogrodu, zwróć uwagę na jej odporność na niskie temperatury.

6. Jakie są najlepsze odmiany dichondry do uprawy w Polsce?

Do uprawy w Polsce najlepiej nadają się odmiany dichondry odporne na chłód i mróz. Popularne i sprawdzone odmiany to:

  • Dichondra repens 'Silver Falls’ – odporna na chłód i suszę
  • Dichondra argentea – dobrze radzi sobie w chłodniejszym klimacie
  • Dichondra micrantha – stosunkowo odporna na mróz
Sprawdź także:  Pierwsze Nawożenie Trawnika po Zasianiu: 5 Sekretów Ekspertów

Przed wyborem odmiany, skonsultuj się z lokalnym centrum ogrodniczym, które może polecić odmiany najlepiej dostosowane do Twojego regionu.

7. Czy dichondra wymaga regularnego koszenia?

Jedną z głównych zalet dichondry jest to, że nie wymaga regularnego koszenia. Roślina naturalnie rośnie nisko, tworząc gęsty, zielony dywan. Jej wzrost jest powolny i rzadko przekracza wysokość 5-10 cm. Jeśli jednak preferujesz jeszcze niższą wysokość, możesz przyciąć dichondrę raz lub dwa razy w sezonie za pomocą podkaszarki ustawionej na wysoką pozycję.

8. Jak radzić sobie z chwastami w uprawie dichondry?

Walka z chwastami w uprawie dichondry jest ważna, szczególnie w początkowej fazie wzrostu. Oto kilka sposobów na radzenie sobie z chwastami:

  • Regularne ręczne usuwanie chwastów, szczególnie gdy dichondra jest młoda
  • Stosowanie mulczu organicznego wokół roślin, co hamuje wzrost chwastów
  • Unikanie nadmiernego nawadniania, które może sprzyjać wzrostowi chwastów
  • W przypadku dużych obszarów, rozważ użycie ekologicznych herbicydów przedwschodowych

Pamiętaj, że gdy dichondra się rozrośnie i utworzy gęsty dywan, naturalnie będzie hamować wzrost chwastów.

9. Czy dichondra ma jakieś właściwości lecznicze?

Choć dichondra nie jest powszechnie znana ze swoich właściwości leczniczych, niektóre badania sugerują, że może mieć pewne korzyści zdrowotne. W medycynie tradycyjnej niektórych kultur dichondra była używana do leczenia problemów trawiennych i jako środek moczopędny. Jednakże, te właściwości nie zostały jeszcze w pełni potwierdzone naukowo, a dichondra nie jest obecnie wykorzystywana w medycynie konwencjonalnej. Zawsze konsultuj się z lekarzem przed użyciem jakichkolwiek roślin w celach leczniczych.

10. Jak dichondra wpływa na bioróżnorodność w ogrodzie?

Dichondra może pozytywnie wpływać na bioróżnorodność w ogrodzie na kilka sposobów:

  • Tworzy naturalny habitat dla małych owadów i innych stworzeń
  • Jej kwiaty, choć niewielkie, mogą przyciągać pszczoły i inne zapylacze
  • Gęsty system korzeniowy pomaga w utrzymaniu zdrowia gleby i wspiera życie mikroorganizmów
  • Jako alternatywa dla tradycyjnego trawnika, dichondra wymaga mniej pestycydów i herbicydów, co sprzyja różnorodności biologicznej

Wprowadzenie dichondry do ogrodu może zatem przyczynić się do stworzenia bardziej zróżnicowanego i zrównoważonego ekosystemu.

O autorze

Jako doświadczony ogrodnik i pasjonat zrównoważonego rolnictwa, od lat zajmuję się badaniem i uprawą różnorodnych roślin, w tym dichondry. Moje doświadczenie obejmuje zarówno praktyczną uprawę, jak i szerokie badania naukowe nad adaptacją roślin do różnych warunków klimatycznych. Współpracuję z czołowymi instytucjami badawczymi w Polsce i za granicą, dzieląc się swoją wiedzą poprzez publikacje, wykłady i warsztaty.

Źródła

W trakcie przygotowywania tego artykułu korzystałem z następujących źródeł:

  1. Kowalski, J. (2020). „Uprawa dichondry w warunkach polskich”. Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Nowak, A. (2019). „Rośliny okrywowe w ogrodnictwie”. Oficyna Wydawnicza MULTICO.
  3. Smith, R. (2018). „Dichondra: A Comprehensive Guide”. University of California Agriculture and Natural Resources.
  4. Europejska Agencja Środowiska. (2021). „Raport o stanie bioróżnorodności w Europie”.
  5. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. (2022). „Wytyczne dotyczące zrównoważonego rolnictwa”.

Wezwanie do działania

Mam nadzieję, że ten obszerny przewodnik pomógł Ci zrozumieć, jak fascynującą i wartościową rośliną jest dichondra. Teraz, gdy już wiesz, jak ją uprawiać i pielęgnować, czas podjąć działanie!

Zachęcam Cię do wprowadzenia dichondry do swojego ogrodu. Zacznij od małego obszaru, eksperymentuj z różnymi odmianami i obserwuj, jak ta niezwykła roślina zmienia Twój ogród w zielony, zrównoważony raj.

Pamiętaj, że każdy ogród to mikrokosmos, który może przyczynić się do ochrony środowiska i zwiększenia bioróżnorodności. Sadzenie dichondry to nie tylko sposób na upiększenie Twojej przestrzeni, ale także krok w kierunku bardziej ekologicznego stylu życia.

Nie czekaj – rozpocznij swoją przygodę z dichondrą już dziś! Odwiedź lokalne centrum ogrodnicze, zamów nasiona online lub podziel się sadzonkami z sąsiadami. Wspólnie możemy stworzyć zieloną rewolucję w naszych ogrodach!

More Articles for You

Oprysk z Jodyny na Pomidory – Przygotowanie i Zastosowanie

Oprysk z jodyny na pomidory to temat, który ostatnio wzbudza sporo zainteresowania wśród ogrodników. Czy jodyna naprawdę może pomóc naszym …

Altany Ogrodowe: rodzaje i materiały z których buduje się altany

Altany ogrodowe to więcej niż tylko konstrukcje w ogrodzie – to przestrzenie, które zmieniają sposób, w jaki żyjemy na zewnątrz. …

Budowa Altany Ogrodowej: 5 Kluczowych Kroków przed Rozpoczęciem

Budowa altany ogrodowej to projekt, który może odmienić Twój ogród. Zastanawiasz się, jak zacząć i na co zwrócić uwagę? Czy …

Lawenda Blue Scent vs Hidcote: Która Lepsza do Ogrodu?

Lawenda Blue Scent czy Hidcote – które wybrać do polskiego ogrodu? To pytanie nurtuje wielu miłośników lawendy. Obie odmiany mają …