Aby ekologia i ekonomia stworzyły zgrany duet, najczęściej potrzebne są nowoczesne rozwiązania i czas na amortyzację inwestycji. W przypadku domu jednorodzinnego pierwszym warunkiem otrzymania budynku, który będzie przyjazny dla środowiska i w przyszłości umożliwi zmniejszenie kosztów utrzymania, jest nowoczesny projekt domu, uwzględniający odpowiednie technologie.
Kiedy dom można uznać za pasywny?
O standardzie energetycznym budynku decyduje wartość współczynnika EP. Określa on roczne zapotrzebowanie domu na nieodnawialną energię pierwotną, używaną do ogrzewania, wentylacji i chłodzenia pomieszczeń oraz do podgrzewania wody użytkowej. EP wyraża się w kilowatogodzinach na metr kwadratowy na rok (kWh/m²rok) i im jest mniejszy, tym bardziej energooszczędny jest oznaczony nim budynek.
Od 1 stycznia 2021 roku obowiązują nowe przepisy budowlane, zgodnie z którymi budynek mieszkalny nie może mieć EP większego niż 70 kWh/m²/rok. Jeśli wskaźnik ten wynosi od 30 do 70 kWh/m²/rok dom uważany jest za energooszczędny, od 15 do 30 kWh/m²/rok – niskoenergetyczny, od 1 do 15 kWh/m²/rok – dom jest pasywny. Oznacza to, że dom pasywny nie zużywa w ciągu roku więcej niż 15 kWh energii na metr kwadratowy powierzchni użytkowej. Osiągnięcie takiego wskaźnika skutkuje niewielkim zapotrzebowaniem na energię, ale wymaga zarówno doboru dobrze dostosowanego do oszczędzania ciepła projektu, jak i zastosowania odpowiednich materiałów i technologii termoizolacyjnych.
Jak wybrać projekt domu pasywnego?
Parametry cieplne budynku zależą od wielu czynników. Część z nich wiąże się z kształtem i konstrukcją budynku, inne z użytymi materiałami, jeszcze inne z zastosowanymi systemami ogrzewania i wentylacji, a także z podstawowym źródłem energii.
Bryła domu pasywnego nie powinna być zbyt duża i powinna być jak najbardziej zwarta, jeśli więc rozważamy taki dom, szukamy projektu opartego na foremnym prostokącie. Przy takim kształcie najłatwiej będzie uzyskać korzystny współczynnik A/V, czyli stosunek kubatury do powierzchni przegród zewnętrznych. Im mniejszy jest ten współczynnik tym lepiej. Wybieramy też jak najprostszy dach – płaski, pulpitowy lub dwuspadowy, co minimalizuje straty ciepła. Ponieważ na stylu płyt balkonowych lub zadaszeń istnieje ryzyko tworzenia się mostków cieplnych należy z nich zrezygnować lub zabezpieczyć te miejsca, używając do izolacja specjalnych elementów konstrukcyjnych, tzw. koszyków.
Aby korzystać jak najwięcej z ciepła słonecznego, od strony południowej sytuujemy pomieszczenia z dużymi przeszkleniami, które będą się nagrzewały w ciągu dnia. Projekt domu pasywnego powinien uwzględniać zastosowanie odpowiedniej izolacji ścian zewnętrznych, podłogi i dachu. Ma to duże znaczenie w małych domach, bo może oznaczać zmniejszenie powierzchni pomieszczeń.
Stolarka otworowa do domu pasywnego powinna charakteryzować się dobrymi parametrami termoizolacyjnymi. Należy używać stolarki okiennej o współczynniku Uo=1,2 W/m²K dla ramy i Uo=0,6 W/m²K dla szyb.
Aby zapewnić stałą temperaturę i czyste powietrze w domach pasywnych stosuje się instalację wentylacji mechanicznej i rekuperacji oraz kotły grzewcze kondensacyjne z zamkniętą komorą spalania, lub pompy ciepła. Innym lub dodatkowym źródłem energii mogą być coraz popularniejsze kolektory słoneczne.
Realizację projektu domu pasywnego najlepiej powierzyć profesjonalnym wykonawcom, ponieważ oprócz konstrukcji domu i odpowiedniego projektu dla uzyskanie żądanych parametrów cieplnych ogromnie znaczenie ma jakość wykonania. Bardzo ważne są szczelne połączenia izolacji termicznej dachu i ścian, likwidacje mostków cieplnych i pionowych mostków termicznych, a także perfekcyjna instalacja okien i drzwi. Jeśli wybierzemy nawet najlepsze materiały do budowy, a zlekceważymy wykonanie, to może się zdarzyć, że poniesiemy koszty, a odpowiednich parametrów nie uda się uzyskać.